Jezus na początku swej publicznej działalności, po powołaniu pierwszych uczniów – według chronologii przyjętej przez św. Jana Ewangelistę – uczynił pierwszy cud, nazwany przez Jana „znakiem”. Był to znany cud w Kanie Galilejskiej.
„Trzeciego dnia odbywało się wesele w Kanie Galilejskiej i była tam Matka Jezusa. Zaproszono na to wesele także Jezusa i Jego uczniów. A kiedy zabrakło wina, Matka Jezusa mówi do Niego: Nie mają już wina. Jezus Jej odpowiedział: Czyż to moja lub Twoja sprawa, Niewiasto? Czyż jeszcze nie nadeszła godzina moja? Wtedy Matka Jego powiedziała do sług: Zróbcie wszystko, cokolwiek wam powie. Stało zaś tam sześć stągwi kamiennych przeznaczonych do żydowskich oczyszczeń, z których każda mogła pomieścić dwie lub trzy miary. Rzekł do nich Jezus: Napełnijcie stągwie wodą! I napełnili je aż po brzegi. Potem do nich powiedział: Zaczerpnijcie teraz i zanieście staroście weselnemu! Oni zaś zanieśli. A gdy starosta weselny skosztował wody, która stała się winem – nie wiedział bowiem, skąd ono pochodzi, ale słudzy, którzy czerpali wodę, wiedzieli – przywołał pana młodego i powiedział do niego: Każdy człowiek stawia najpierw dobre wino, a gdy się napiją, wówczas gorsze. Ty zachowałeś dobre wino aż do tej pory. Taki to początek znaków uczynił Jezus w Kanie Galilejskiej. Objawił swoją chwałę i uwierzyli w Niego Jego uczniowie” (J 2,1-12).
Ten opis ewangeliczny jest dobrze znany. Dobre wino rozpala wyobraźnię niejednego czytelnika, a opowiadania przybliżające głęboki sens teologiczny tej perykopy są bardzo popularne. Często zastanawiamy się, jakie to były stągwie, jak wyglądały i jak była ich pojemność? Są to pytania, które od dawna zadają sobie wszyscy komentatorzy i bibliści.
Najpierw ustalmy, co wiadomo na podstawie tekstu biblijnego. Stągwie były pojemnikami, czymś w rodzaju dzbanów, jednak z pewnością nie były to naczynia służące do noszenia wody. Ze słów: „napełnijcie stągwie wodą! I napełnili je aż po brzegi” wynika, że były umocowane na stałe i że należało za pomocą innych naczyń przynieść wodę i przelać do stągwi. Mówią o tym również słowa: „zaczerpnijcie teraz i zanieście staroście weselnemu”.
Stwierdzenie, że były to „stągwie kamienne”, potwierdza powyższą obserwację. Z całą pewnością były ciężkie i nieprzeznaczone do noszenia wody. Wykute w kamieniu, z jednego bloku, nie traciły wody, czyli były szczelne. Raz umieszczone w jednym miejscu, głównie z powodu swego ciężaru, nie były przenoszone. Jeśli były wykonane z kamienia, to ogranicza to w jakiś sposób ich formę. Ówczesne możliwości techniczne sugerują raczej kształt otwarty. Byłoby niezmiernie trudno wykuć kamienny dzban ze zwężającą się szyjką, dlatego stągiew należy sobie wyobrażać raczej na kształt kubka lub głębokiej misy.
Z tekstu wiadomo, że stągwie służyły „do żydowskich oczyszczeń”, a więc do celów rytualnych. Obmycia rytualne były, zwłaszcza w okresie Nowego Testamentu, codziennością. Na każdym kroku można było utracić czystość rytualną, np. przez chorobę, kontakt z chorą osobą, ze zwłokami, po porodzie. Również wiele innych okoliczności powodowało nieczystość i niemożność uczestniczenia w liturgii świątynnej lub synagogalnej. Nieczystość mogła być przenoszona też przez niektóre przedmioty i naczynia: metalowe, drewniane, skórzane i ceramiczne, natomiast kamień z natury swej jest czysty. Uważano, że jest bezpośrednio stworzony przez Boga i nie przenosi nieczystości, dlatego naczynia do obmyć rytualnych były wyłącznie kamienne.
Ewangelista ponadto podaje pojemość stągwi w Kanie Galilejskiej: „każda mogła pomieścić dwie lub trzy miary”. „Miara” była żydowską miarą pojemności (gr. metretes) i wynosiła 39,294 litra. Zatem stągwie miały znaczną pojemność: dwie miary to 78,588, a trzy miary to 117,882 litra każda! Oczywiście toczy się dyskusja, czy ewangelista przez tak wielką ilość wina chciał podkreślić wielkość cudu, czy raczej jest tu zawarta jakaś symbolika.
Archeologowie w Ziemi Świętej odnajdują bardzo różne naczynia, wśród nich również kamienne. W samej Kanie Galilejskiej jeszcze nie odkryto takich, które mogłyby odpowiadać opisowi ewangelicznemu stągwi. Natomiast w Kafarnaum odnaleziono naczynia kamienne, jakie z całą pewnością były na wyposażeniu synagogi, zatem mogły spełniać rolę stągwi do żydowski oczyszczeń. Czy podobne znajdowały się w Kanie Galilejskiej?