Od lat 70. ubiegłego wieku znane są pergaminowe ilustrowane rękopisy czterech Ewangelii napisane w języku etiopskim, przechowywane w klasztorze Abba Garima na północy Etiopii. Sądzono, że rękopisy te pochodzą z XI w., natomiast najnowsze badania metodą radiowęglową C-14 stwierdzają, że dzieło to powstało o 600 lat wcześniej, czyli kodeks pochodzi z końca IV lub początku V wieku po Chr. Informację tę podało Radio Watykańskie, a za nim liczne czasopisma i magazyny, a zwłaszcza takie, które są zainteresowane tematyką chrześcijańską. W Polsce pisały o tym np. „Gość Niedzielny” nr 40 z 4 października 2020, na str. 8 oraz „Niedziela” również nr 40 z 4 października 2020, na str. 6.
Dlaczego ta informacja jest tak ważna? Otóż, czytając Ewangelie czy w ogóle Biblię, zastanawiamy się raczej nad treścią, a nie nad czasem, kiedy dany tekst powstał. To oczywiste, jednak aby w pełni i coraz lepiej rozumieć Pismo Święte, warto wiedzieć, jak powstało i przetrwało do naszych czasów. Ewangelie najpierw były głoszone, następnie spisywane w latach 60-90 pierwszego wieku. Wkrótce zaczęto święte księgi także przepisywać, a do naszych czasów przetrwały liczne kopie, rękopisy, tłumaczenia i późniejsze przedruki. Oczywiste jest, że najcenniejsze są najstarsze teksty, które są najbliższe oryginałowi.
Wiadomo, że pierwotny pergamin, na którym stawiał litery autor natchniony, nie zachował się. Zapewne już dla pierwszych chrześcijan także bardziej liczyła się treść i znaczenie słów, niż na czym były pisane. Tak czy inaczej ten prawdopodobnie pergaminowy zwój na pewno był rozchwytywany, wielokrotnie czytany, przekazywany, wskutek czego szybko uległ zniszczeniu. Na szczęście jego przekaz przetrwał dzięki wielu kopiom.
Najstarszy rękopis Nowego Testamentu, jaki się zachował jest znany jako Papirus Rylandsa P52, tak nazwany od nazwiska odkrywcy. Zawiera on niewielki fragment Ewangelii wg św. Jana i jest datowany na pierwszą połowę II wieku, czyli od oryginału dzieli go zaledwie kilkadziesiąt lat. Mamy tu do czynienia tylko z częścią tekstu, ale stanowi on świadectwo, jak sumiennie przepisywano każdą literkę. Więcej w różnym stopniu kompletnych fragmentów Ewangelii pochodzi z III wieku, a najstarszy rękopis zawierający nie częściowy, lecz cały tekst Nowego Testamentu datuje się na połowę IV w. po Chr. Jest to tak zwany Kodeks Synajski, przepisany starannie literkami majuskułowymi (czyli dużymi literami) na pergaminie. Również z IV wieku pochodzi Kodeks Watykański, zawierający większość ksiąg Nowego Testamentu. Wiele innych rękopisów jest młodszych (V wiek i kolejne) i stanowią one materiał do studiów i badań.
Pergaminowe rękopisy z klasztoru Abba Garima zawierają cztery Ewangelie napisane w języku etiopskim klasycznym. Najnowsze badania potwierdziły, że powstały pod koniec IV lub na początku V wieku po Chr., czyli tłumacz, znając języki etiopski i grecki, musiał mieć przed sobą rękopis Nowego Testamentu, a dokładniej Ewangelii, starszy niż pochodzący z IV wieku. Współczesna nauka zna na tyle języki starożytne, że może stwierdzić ze znacznym prawdopodobieństwem, jaki rękopis służył tłumaczowi za wzór. W ten sposób można dokonać tłumaczenia niejako „wstecz” i odtworzyć grecki tekst rękopisu, z którego korzystał tłumacz. Jest prawdopodobne, że ta odtworzona wersja będzie starsza niż Kodeksy Synajski lub Watykański.
Reasumując, można z całą pewnością stwierdzić, że tłumacz Ewangelii na język etiopski korzystał z rękopisu starszego niż pochodzącego z IV wieku. Świadczą o tym badania izotopowe. Dotychczas kodeksy z IV wieku uchodziły za najlepiej zachowane kopie, ale teraz wszystko na to wskazuje, że będziemy mieli dostęp do starszej wersji tekstu Ewangelii niż dotychczas znana. W ten sposób biblistyka ma przed sobą nowe zadanie: „odtłumaczyć” rękopisy z Abba Garima z języka etiopskiego z powrotem na język grecki.
Pergaminowe kodeksy z Abba Garima mają ponadto wiele innych intersujących aspektów, ponieważ stanowią przedmiot badań dla historii sztuki, historii Kościoła, historii Etiopii, paleografii i starożytności chrześcijańskiej. Rękopisy te składają się z dwóch ilustrowanych kodeksów zawierających bardzo bogate i charakterystyczne zdobienia. Znajdują się w nich wizerunki ukazujące czterech ewangelistów, jak i wiele innych dodatkowych ilustracji i ornamentów. Bardzo przypominają one manuskrypty syryjskie z tego samego lub z nieco późniejszego okresu, między innymi Kodeks Rabbuli, który datuje się na koniec VI wieku. Warto również zaznaczyć, że w ilustracjach z klasztoru Abba Garima można znaleźć najstarsze przedstawienie świątyni jerozolimskiej.