Cezarea Nadmorska była dużym miastem, metropolią i portem w czasach Nowego Testamentu. Jeśli na jego kartach mało czytamy o Cezarei, to dlatego, że religijną stolicą była przecież Jerozolima. Tymczasem administracyjną stolicą, tym bardziej dla Rzymian była Cezarea.
Miasto Cezarea Nadmorska zostało z rozmachem zaprojektowane w I wieku przed Chr. przez architektów Heroda Wielkiego. Wcześniej znajdowała się w tym miejscu niewiele znacząca miejscowość fenicka Wieża Stratona. Straton był królem niedalekiego Sydonu, a wieża nosząca jego imię służyła jako punkt orientacyjny dla statków.
Historyk Józef Flawiusz pisze: „Król Herod swoją uwagę skierował na miasto nadmorskie, które wówczas znajdowało się w opłakanym stanie – nazywało się Wieżą Stratona – lecz dzięki swemu dogodnemu położeniu mogło stać się przedmiotem szczodrobliwej działalności. Zbudował je całkowicie z białego kamienia i ozdobił wspaniałym pałacem” (Wojna Żydowska 1,21,5).
Herod zmienił miastu nazwę, na cześć Cezara Augusta. W roku 25 przed Chr. i rozpoczął budowę tego ważnego portu pobrzeża syryjsko-palestyńskiego, który stał się większy od ateńskiego Pireusu. Obiekt ten wzniesiono na brzegu otwartego morza bez wykorzystania zatok czy półwyspu, które osłaniałyby basen portowy. Konieczne więc stało się postawienie falochronów, które były „masywną budowlą, która mogła się opierać naporowi fal morskich”. Zatopiono potężne bloki kamienne (Wojna Żydowska 1,21,6), nadto do budowy falochronów użyto tufu wulkanicznego. Wkładano go wraz z kamieniami w drewniane skrzynie, a te zatapiano w wodzie. Stwardniałą zaprawę do dziś odkrywają archeolodzy.
Dalej historyk opisuje miasto portowe wybudowane z wielkim rozmachem, różne budynki, świątynie, pałace, teatry, ulice i place, które powstały na zasadach rzymskiej urbanistyki i architektury.
W takim mieście, wybudowanym z wielki przepychem, głosił ewangelię apostoł Piotr, którego sprowadził setnik Korneliusz (Dz 10,1-48).
Dzieje Apostolskie opowiadają, że w Cezarei mieszkał człowiek imieniem Korneliusz, setnik z kohorty zwanej Italską, pobożny i „bojący się Boga”. Kiedyś ujrzał wyraźnie w widzeniu anioła Pańskiego, który wszedł do niego i powiedział: «Korneliuszu!… poślij ludzi do Jafy i sprowadź niejakiego Szymona, zwanego Piotrem!». I Korneliusz posłał po Piotra, który w tym czasie przebywał w Jaffie. Piotr tymczasem miał widzenie, które interpretował, „że nie wolno żadnego człowieka uważać za skażonego lub nieczystego”.
Nazajutrz Piotr wszedł do Cezarei… przemówił… «Przekonuję się, że Bóg naprawdę nie ma względu na osoby. Ale w każdym narodzie miły jest Mu ten, kto się Go boi i postępuje sprawiedliwie. Posłał swe słowo synom Izraela, zwiastując im pokój przez Jezusa Chrystusa. On to jest Panem wszystkich. Wiecie, co się działo w całej Judei, począwszy od Galilei, po chrzcie, który głosił Jan. Znacie sprawę Jezusa z Nazaretu, którego Bóg namaścił Duchem Świętym i mocą. Dlatego że Bóg był z Nim, przeszedł On dobrze czyniąc i uzdrawiając wszystkich, którzy byli pod władzą diabła. A my jesteśmy świadkami wszystkiego, co zdziałał w ziemi żydowskiej i w Jerozolimie. Jego to zabili, zawiesiwszy na drzewie. Bóg wskrzesił Go trzeciego dnia i pozwolił Mu ukazać się nie całemu ludowi, ale nam, wybranym uprzednio przez Boga na świadków, którzyśmy z Nim jedli i pili po Jego zmartwychwstaniu. On nam rozkazał ogłosić ludowi i dać świadectwo, że Bóg ustanowił Go sędzią żywych i umarłych. Wszyscy prorocy świadczą o tym, że każdy, kto w Niego wierzy, przez Jego imię otrzymuje odpuszczenie grzechów».
Kiedy Piotr jeszcze mówił o tym, Duch Święty zstąpił na wszystkich, którzy słuchali nauki. I zdumieli się wierni pochodzenia żydowskiego, którzy przybyli z Piotrem, że dar Ducha Świętego wylany został także na pogan. Słyszeli bowiem, że mówią językami i wielbią Boga. Wtedy odezwał się Piotr: «Któż może odmówić chrztu tym, którzy otrzymali Ducha Świętego tak samo jak my?» I rozkazał ochrzcić ich w imię Jezusa Chrystusa. Potem uprosili go, aby zabawił jeszcze kilka dni. (Dz 10,1-48).
Skutek głoszenia Piotra okazał się dalekosiężny. W czasach bizantyjskich miasto stało się ważnym, ośrodkiem chrześcijańskim i stolicą biskupią.