Obraz autorstwa vecstock na Freepik
Współcześnie kapłan powoływany przez Boga jednostkowo i osobiście jest przyjęty i uznany przez wspólnotę Kościoła. Natomiast w czasach Starego Testamentu wyglądało to inaczej. Powołany był „kapłan Aaron i jego synowie” (Wj 28,1), czyli było to powołanie kolektywne, które rozpoczęło się od założyciela rodu. Powołane zostało pokolenie Lewiego i w tym pokoleniu każdy kapłan zostaje obdarzony zadaniami i przywilejami kapłańskimi.
Choć obowiązki kapłanów w narodzie wybranym były bardzo różnorodne, można poszukiwać elementów wspólnych. Wszystkie funkcje pełnione przez starotestamentowych kapłanów można sprowadzić do wspólnego mianownika: pośrednictwo między Bogiem a ludem.
Kapłani będąc pośrednikami, pełnili funkcję kultową, rozeznawania i nauczania oraz funkcję wyroczni i to ona jest uważana za najstarszą. Największe znaczenie miała jeszcze przed niewolą babilońską (przed VI w. przed Chr.). „Pytano Boga” o przyszłość i o sposób postępowania (np. Wj 28,30; 1 Sm 14,41; 28,6). Ta rola kapłanów z biegiem czasu malała, ponieważ przejmowali ją „widzący”, prekursorzy proroków (1 Sm 9,6-11.18-19).
Zadanie rozeznawania i nauczania to druga funkcja przypisywana kapłanom Starego Testamentu. „Następnie Pan powiedział do Aarona: «Kiedy będziecie wchodzić do Namiotu Spotkania, ty i synowie twoi, nie będziecie pić wina ani sycery, abyście… rozróżniali między tym, co święte, a tym, co świeckie, między tym, co nieczyste, a tym, co czyste, abyście nauczali Izraelitów wszystkich ustaw, które Pan ogłosił wam przez Mojżesza»” (Kpł 10,8-11). Nauczanie łączy się z rozeznawaniem, a kapłani powinni obwieszczać ludowi to, co rozeznali. Przede wszystkim ich zadaniem było objaśnianie nakazów Boga względem ludu. W Biblii został przekazany uporządkowany zbiór przepisów, czyli Tora. Zasady te dotyczą kultu, życia moralnego i społecznego. Obowiązkiem kapłanów było nauczanie Prawa oraz pilnowanie jego przestrzegania. Tę funkcję z biegiem czasu przejęli lewici (Ne 8,7-9; 2 Krn 17,7-9).
Wreszcie najważniejsza rola kapłanów dotyczyła kultu. Arcykapłan miał dwie zasadnicze funkcje kultowe: po pierwsze, powinien składać ofiary za grzechy ludu (Kpł 4,13-21), po drugie, sprawować obrzędy Dnia Pojednania (Kpł 16,29; 23,27-32).
Na zdjęciu: W Jerozolimie, w miejscu dzisiejszego meczetu, stała kiedyś świątynia, gdzie kapłani sprawowali swe przynależne im funkcje. Wyraźnie widoczna różnica poziomów to pozostałość po Górze Syjon.
Wszystkie funkcje kapłańskie w sposób doskonały wypełnił Jezus: nauczał Ewangelii i złożył najdoskonalszą ofiarę z Siebie samego (Hbr 10,10).